از سال های پیش که خطر کم شدن منابع آب برای کشاورزان روشن شد، استفاده از سیستم های هوشمند در چاه های آب و بهره گیری از روش های نوین آبیاری همچون آبیاری قطره ای و تحت فشار به عنوان جایگزین روش های آبیاری سنتی که در آن حجم زیادی از آب به هدر می رود، در دستور کار قرار گرفت.
آب حیاتی ترین نیاز کشاورزی است و وابستگی کشاورزی به آب بیش از سایر بخش ها است، با کاهش بارندگی در سال های اخیر، شیوه آبیاری از شکل سنتی به سمت روش های علمی و بهینه آبیاری مانند آبیاری قطره ای تیپ در حال تغییر است. اجرای نوار تیپ به لحاظ افزایش بازدهی آب و کاهش مصرف آن اهمیت بالایی دارد و یکی از ضرورت ها با توجه به وضعیت اقلیمی، صرفه جویی در مصرف آب است.
سالانه اجرای سامانه نوین ابیاری در 250 هزار هکتار زمین در دستور کار قرار می گیرد و در سال گذشته با توان فنی و مهندسی داخل کشور در راستای اقتصاد مقاومتی بیش از 300 هزار هکتار زمین زیر پوشش سامانه های آبیاری قرار گرفت. 8 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور باید تحت سامانه‌های نوین آبیاری قرار گیرد بنابراین تاکنون 20 درصد از اراضی کشور تحت آبیاری‌های تیپ قرار گرفته‌اند که این رقم بدون در نظر گرفتن مناطق گرمسیری و خوزستان است.
از ابتدای اجرای طرح سال 69 تاکنون، یک میلیون و 740 هزار هکتار از اراضی کشاورزی به نوارتیپ تجهیز شده است، این اقدام صرفه جویی در مصرف 7.5 میلیارد مترمکعب آب را به همراه داشته است و 30هزار هکتار از مزارع گندم و جو تحت آبیاری تیپ قرار گرفته است. ایجاد استخر ذخیره آب ضرورت اجرای نوارتیپ است، در احداث این استخرها باید از روش های فنی برای جلوگیری از هدررفت، نفوذ یا تبخیر آب استفاده شود.
روباز بودن استخرهای ذخیره آب به افزایش تبخیر می انجامد، کشاورزان با دیدن کاهش میزان ذخیره آب در استخر، دوباره به برداشت آب از چاه اقدام می کنند که چندباره به چرخه تبخیر تبدیل می شود و این روند ادامه می یابد. ایجاد استخر ذخیره گام اول احداث روش نوین آبیاری است و کشاورزان چاره ای جز این ندارند.
احیا و مرمت قنوات، احداث شبکه های آبیاری و زهکشی، اجرای عملیات لوله گذاری، تسطیح اراضی کشاورزی و اجرای طرح پوشش انهار سنتی از جمله اقدام هایی است که در سال های گذشته توسط سازمان جهاد کشاورزی برای بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی صورت گرفته است.
با اجرای طرح نوار تیپ راندمان آبیاری از 30 درصد سنتی به 70 الی 90 درصد افزایش پیدا می کند. برای محصولی مثل پنبه می توان از روش آبیاری تیپ استفاده کرد اما لازم است در 5 تا6 ماه مدت زمان کشت محصول، سه بار در هفته زمین ها آبیاری شوند یعنی کشاورز حداقل 60 آبیاری دقیق انجام دهد تا به بهره وری 90 درصدی تعیین شده برسد.
جهت دیدن اطلاعات نوار تیپ به توضیحات بالا مراجعه فرمایید.
